Szczepienia ochronne są niezbędne do zapobiegania chorobom zakaźnym oraz tym samym do ochrony życia – takie jest przesłanie Europejskiego Tygodnia Szczepień, którego organizatorem jest Światowa Organizacja Zdrowia (WHO).

Celem Europejskiego Tygodnia Szczepień jest zwiększenie zasięgu szczepień ochronnych poprzez podnoszenie świadomości na temat znaczenia szczepień dla zdrowia wśród rodziców i opiekunów, pracowników służby zdrowia, decydentów politycznych oraz mediów.

Oddział europejski WHO koordynuje działania w ramach Europejskiego Tygodnia Szczepień (EIW – European Immunization Week) oraz zaprasza wszystkie państwa członkowskie w Europie do wzięcia udziału w wydarzeniu. Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci (UNICEF) i Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) dołączają do grona partnerów WHO na rzecz promocji szczepień ochronnych.

Na poziomie regionalnym inicjatywa jest wspierana przez Patronkę Europy, Jej Królewską Wysokość Księżną Koronną Danii Marię. EIW jest organizowany w połączeniu z innymi inicjatywami regionalnymi WHO oraz Światowym Tygodniem Szczepień.

W tym roku szczepienia ochronne zajmują szczególne miejsce w obradach podkomisji stałej ds. zdrowia publicznego, która podczas posiedzenia w dniu 26 kwietnia br. rozpatrzy informację nt. dostępu do szczepień ochronnych dla dzieci, młodzieży i dorosłych w kontekście narastającego kryzysu humanitarnego na terenie Polski.

Porozumienie na Rzecz Dobrych Praktyk w Szczepieniach, podobnie jak w latach ubiegłych, dołącza do celebrowania tego wydarzenia, propagując wartość szczepień ochronnych oraz szerząc merytoryczną wiedzę na ich temat. W ramach obchodów Europejskiego Tygodnia Szczepień w Polsce w serwisie informacyjnym www.medexpress.pl oraz na profilach mediów społecznościowych Porozumienia (Twitter, Linkedin ) prowadzona będzie kampania informacyjna dot. szczepień ochronnych, ich skuteczności oraz profilaktyki zdrowotnej.

Wartość szczepień wśród dzieci i młodzieży

DZIECI: Zakażenia pneumokokowe są jedną z głównych przyczyn zachorowań i umieralności dzieci na świecie. Szeroko prowadzona profilaktyka szczepienna pozwala na znaczne ograniczenie zachorowań. Istotne jest zapewnienie optymalnej profilaktyki szczepiennej, odpowiadającej na lokalne potrzeby epidemiologiczne. Obecnie szczepienia w ramach PSO są realizowane szczepionką 10-walentną, eksperci apelują o pełniejsza ochronę, poprzez zastosowanie szczepionki 13-walentnej.

Obecnie dzieci, aby zrealizować obowiązek szczepień, w czasie jednej wizyty musza poddać się nawet 4 iniekcjom. Od lat eksperci rekomendują szczepionki wysokoskojarzone, jako rozwiązanie upraszczające realizację PSO, skracające czas i zakres usługi oraz zwiększające akceptację dla realizacji szczepień wśród pacjentów, oferujące znacząco mniej iniekcji, bólu, działań niepożądanych oraz komfort dziecku, rodzicom oraz personelowi medycznemu.

MŁODZIEŻ: Polska jest jedynym krajem europejskim nieposiadającym narodowego programu szczepień przeciwko HPV, Narodowa Strategia Onkologiczna zakładała rozpoczęcie szczepień przeciwko HPV w 2021 dla dziewczynek, co mimo wielu zapewnień się nie stało. Na chwilę obecną została zrefundowana jedna szczepionka z częściową dopłatą pacjenta, nie ruszył jednak jeszcze narodowy program całkowicie bezpłatnych szczepień zapowiadany przez Ministerstwo Zdrowia.

Wartość szczepień wśród dorosłych

W Polsce praktycznie nie istnieje program szczepień ochronny osób dorosłych. Poziom wyszczepialności populacji dorosłych przeciw istotnym chorobom zakaźnym jest zatrważająco niski (dla większości chorób poniżej 1%).

W obecnej sytuacji epidemiologicznej i społecznej wyjątkowo istotne jest podejmowanie działań ;systemowych w celu obniżenia zachorowalności i obciążenia systemu opieki zdrowotnej m. im.:

• motywowanie lekarzy i innych pracowników ochrony zdrowia i egzekwowanie obowiązku rekomendacji szczepień pacjentom z grup ryzyka na rzecz  podnoszenia wyszczepialności chorób górnych dróg oddechowych, którym można zapobiegać poprzez szczepienia (grypa, pneumokoki, krztusiec, COVID-19).
• wyznaczanie celów dot. podniesienia poziomów wyszczepialności w celu zmniejszenia zachorowalności na te choroby i odciążenia systemu opieki zdrowotnej dzięki redukcji liczby hospitalizacji.
• potrzeba rozszerzenia zakresu ochrony populacji dorosłych poprzez szczepienia interwencyjne osób z kontaktu uchodźców z Ukrainy oraz wprowadzenie rozwiązań systemowych i populacyjnych np. rozszerzenie zakresu ochrony w ramach PSO w 19 roku życia dzięki zamianie szczepionki Td (tężec, błonica) na szczepionkę Tdap-IPV (tężec, błonica, krztusiec, poliomyelitis).

Rozwiązania systemowe

Skrócenie ścieżki pacjenta do szczepień w aptekach poprzez rozszerzenie uprawnień farmaceutów o:

• możliwość wystawiania recept na szczepionki (w tym refundowane);
• możliwość realizacji również innych niż COVID-19 i grypa, szczepień osób dorosłych np. pneumokoki, HPV, krztusiec.

Kryzys humanitarny

Wyzwania, jakie są przed nami w związku z kryzysem humanitarnym – zmiana sytuacji i poziomu wyszczepienia na terenie Polski w związku z kryzysem uchodźczym:

• Ryzyko ponownego pojawienia się wyeliminowanych poprzez szczepienia chorób zakaźnych dla osób dorosłych oraz dzieci związane z falą uchodźców o nieznanym statusie immunizacji, przy uwzględnieniu niskiego poziomu wyszczepialności w Ukrainie (odra, poliomyelitis, tężec, błonica krztusiec).
• Omówienie realizacji oraz niezbędnych zmian w aktualnej wersji Programu Szczepień Ochronnych, zwłaszcza w kontekście dołączenia do programu dzieci, uchodźców z Ukrainy (czerwiec 2022). Konieczność indywidualnego podejścia do ww. dzieci (nieznany lub niepełny status immunizacji).
• Skokowy wzrost zapotrzebowania na szczepionki oraz na świadczone usługi szczepienia – konieczność uproszczenia realizacji szczepień.
• Organizacja i działania informacyjne nt. szczepień skierowane do uchodźców (skąd należy czerpać informację, kto powinien przyjąć szczepienie i jak go o tym poinformować oraz przekonać do szczepienia).
• Większe obciążenie systemu spowodowane wzrostem liczby osób uprawnionych do realizacji świadczeń w tym szczepień ochronnych ryzyko braku dostępności szczepionek do realizacji bez planowanego systemu dostaw.

Więcej informacji znajduje się na stronie:
www.szczepienia-ioz.pl

Źródło: zdrowie.pap.pl